Czy format MQA wygra - przepowiada Michał Jurewicz z firmy MYTEK

Polsko-amerykański MYTEK DIGITAL jest jedną z pierwszych firm na świecie, która wprowadza format MQA do swoich urządzeń. Przemierzając wystawę w Monachium co jakiś czas widzieliśmy reklamy MQA i dużo wskazuje na to, że już niedługo będziemy mogli cieszyć się w domach muzyką o jeszcze wyższej jakości.  

Co obiecują pionierzy MQA? Otóż zgodnie z tym co kryje się pod skrótem (MQA - Master Quality Authenticated) format ten ma dać możliwość odtworzenia absolutnie wszystkiego co zostało zarejestrowane w studio nagraniowym. MQA ma zachować oraz dać możliwość odtworzenia absolutnie wszystkich informacji, które są tracone w tradycyjnych stratnych formatach zapisu sygnału. Mówiąc w skrócie chodzi o przeniesienie studyjnej jakości nagrania wprost do naszego domowego systemu audio.

Będzie to możliwe dzięki wykorzystaniu innowacyjnych, bezstratnych modułów przetwarzania, tworzących sygnał wzbogacony o zakodowane metadane. Będą one bardzo dokładnie opisywać parametry nagrania: sposób dekodowania przez   konwertery cyfrowo analogowe oraz metodę rekonstrukcji studyjnego sygnału analogowego. Bardzo ciekawe jest to, że format MQA może być zaszyty w każdym używanym obecnie bezstratnym formacie na przykład ALAC, FLAC czy WAV.

INFOAUDIO.PL - Wasze stoisko to praktycznie dwa urządzenia, gramofon, komputer i trochę kabli. Są jeszcze dwa dość zagadkowo wyglądające głośniki i zdaje się, że tak może wyglądać w najbliższej przyszłości świat audio.

Michał Jurewicz, MYTEK DIGITAL - w Monachium pokazujemy dwa nowe produkty z wdzięcznymi nazwami: BROOKLYN i MANHATTAN. Powiem o pierwszym produkcie, który sprzedajemy od grudnia zeszłego roku, w zasadzie od świąt. To jest BROOKLYN DAC, który jest także – przedwzmacniaczem i bardzo dobrym wzmacniaczem słuchawkowym. 

BROOKLYN jest pomyślany jako bardzo dobrej jakości urządzenie z kilkoma funkcjami.  Podstawowa uwaga zwrócona jest na jakość tych funkcji, czyli, generalnie, dobrej jakości DAC, dobrej jakości wzmacniacz słuchawkowy i dobrej jakości phono. Zbudowaliśmy go z myślą o użytkownikach, którzy słuchają głównie muzyki cyfrowej z komputera bądź ze streamera - zarówno z własnych zbiorów, które ściągnęli z Internetu jak i w postaci streamingu - z  serwisów takich jak TIDAL.

Do urządzenia możemy podłączyć komputer bądź streamer. Z drugiej strony możemy także podłączyć gramofon, który - od czasu do czasu, przy większych okazjach - możemy sobie włączyć oraz bardzo dobre słuchawki jak również głośniki czy wzmacniacz mocy. Urządzenie samo jest w stanie obsłużyć te wszystkie funkcje bardzo dobrze.

W obu urządzeniach MYTEK króluje domena cyfrowa, ale dobrze, że nie zapomnieliście o miłośnikach płyt analogowych. Jednak BROOKLYN to urządzenie dedykowane głównie do sygnałów cyfrowych, więc jest to DAC stworzony głównie dla nich. Bardzo dobrze odebrany Manhattan miał doskonałą prasę, teraz chcecie prawdopodobnie aby z nowym DAC-iem było tak samo.  

Strona cyfrowa to początek tego projektu: czyli bardzo dobry przetwornik cyfrowo-analogowy, który jest w stanie przetworzyć każdy istniejący obecnie format. Czyli granicą w przypadku tego przetwornika będą formaty PCM 384 kHz do 32 bitów głębokości. Interfejs USB, który tutaj mamy, jest w stanie odtworzyć 32 bity, czyli nagrania z dynamiką do prawie 200 dB. Oprócz tego odtwarza DSD do 256 kHz. Jest także w stanie odtworzyć także nowy format, który się nazywa się MQA.

O magicznym MQA słyszymy od pewnego czasu, jest wokół niego dużo zamieszania. Tu w Monachium kilka firm go promuje, ale nadal mówimy czymś co stanowi plany kilku firm, o czymś co jest teorią i obietnicą jeszcze lepszej jakości. 

Może parę słów o MQA. Jest coś zupełnie nowego, o czym wszyscy usłyszą dużo więcej już w tym roku. Bardzo ważnym punktem całej kampanii jes to, że  BROOKLYN  jest pierwszym DAC na rynku, który posiada dekoder MQA. Jesteśmy pierwsi.

Prawdopodobnie będzie tych produktów więcej za rok, ale na razie jest to MERIDIAN, który wynalazł MQA oraz my.  Mamy pierwszą na serio implementację dekodera MQA w DAC-U. Co to jest MQA? Jest skrót od angielskiego TERMINU Master Quality Authenticated. Koncepcja jest taka, że cyfrowy master, który został stworzony w studio masteringowym, zostaje zakodowany w formacie MQA, po czym zostaje jakby "zalockowany",  jakby przypieczętowany przy pomocy tego formatu. Będzie on posiadał  pewne bity kontrolne, które zostaną zakodowane w szumie tego mastera. To jest coś w rodzaju "water mark". To nie jest zabezpieczenie, bo tu nie chodzi o zabezpieczenie przed kopiowaniem, chodzi o to, że ten znak wodny MQA, gwarantować będzie, że to czego słucha użytkownik, będzie dokładnie tym, co producent wyprodukował w studio.

Nie ma tam przypadkowych zmian i kompresji. Dodatkowo MQA jest formatem skompresowanym bezstratnie. To jest troszeczkę inne podejście do kompresji niż na przykład w formacie FLAC czy w innych formatach obecnie używanych. To jest format bezstratny co do jakości dźwięku. Nie chodzi o to, że jest on kompresowany i później dekompresowany, gdzie dokładnie zgadzają się wszystkie bity. Chodzi o to, że format ten w momencie gdy jest dekodowany DAC wbudowany w urządzenie, słyszymy to samo, co słyszano w studio. Jest to gwarancją, że jeżeli biorę oryginalny High Resolution Master, to w domu mam to co realizator w studio.

Praktycznie wygląda to tak, że z chmury ściągam sobie FLAC, który ma 44,1 kHz i 24 bity. W szumie tego FLAC-a zakodowana jest dodatkowa informacja o większej rozdzielczości tego nagrania. Te 44,1 kHz przepływa przez komputer, idzie przez USB do DAC-a. W DAC wbudowany jest hardware decoder, który znajduje te bity w szumie sygnału, potwierdza, że to jest MQA, zapala się w BROOLLYN-ie światełko, że to jest MQA i cały format zostaje rozwinięty do 352 kHz. Czyli w momencie jak mam wbudowany dekoder MQA, jestem w stanie uzyskać faktyczne próbkowanie 352 kHz, ściągając wyłącznie 44,1 kHz. Jeżeli nie mam dekodera bądź dekoder wyłączymy, słuchamy jakby wersji w jakości CD tego samego formatu. Taka jest, mniej więcej, koncepcja.

Przyglądając się rozwojowi formatów bezstratnych odnoszę wrażenie, że wszystko się coraz bardziej upraszcza.

Tak, chodzi o prosty i praktyczny sposób streamingu plików w dużej rozdzielczości. Generalnie, jeżeli mamy właśnie bardzo dużą częstotliwość próbkowania - na przykład 352 kHz - to sam streaming polega na streamingu danych, które odpowiadają jakości CD plus te dodatkowo 8 bitów, bo to jest 24 bity, a nie 16. MQA jest zaprojektowany z myślą o streamingu i my oczekujemy, że MQA będzie po prostu standardem do streamingu. Wygląda na to – przynajmniej w moich przypuszczeniach, że streaming jest przyszłością, że opcja "download high resolution" będzie rozwiązaniem dla koneserów i   amatorów, którzy szukają jakichś konkretnych nagrań. Natomiast dla większości ludzi słuchających muzyki, streaming - ze względu na wygodę - będzie przyszłością. Oczywiście audiofile będą nadal kolekjonować downloady. Natomiast większość ludzi, którzy będą słuchali muzyki dla przyjemności - w znaczeniu, nie audiofile tylko miłośnicy, i zwykli muzycy - prawdopodobnie będą korzystać ze streamingu... Głównie ze względu na wygodę tego rozwiązania. Nie trzeba o niczym myśleć: wystarczy się zalogować,   wybrać utwór z formatem MQA  i słuchać dokładnie tego, co jest na  taśmie-matce.

Michał Jurewicz współtwórca firmy MYTEK DIGITAL

Jesteście pierwsi na rynku.

Pod tym względem BROOKLYN DAC jest pierwszy na rynku. Jest ogromne zainteresowanie tym DAC, właśnie z powodu, że jest tutaj wykorzystana i wbudowana ta technologia. Także jest to nie tylko rewelacyjny konwerter, ale również DAC, który ma funkcję, której inne konwertery po prostu jeszcze nie mają.

Chcę zapytać się o taką przyszłość: jak myślisz, kiedy to się upowszechni? Jak to może wyglądać w czasie, jeśli chodzi o rozwój tej technologii? Ponieważ ona jest nowa, wszyscy na to czekają, ale nie wiemy, kiedy tak naprawdę to się stanie w postaci takiej, że to włączamy i już jest?

Przyszłość MQA i to czego należało by się spodziewać po serwisach streamingowych... W zasadzie mówimy o trzech firmach, może czterech. Mamy SPOTIFY - największy serwis, mamy APPLE MUSIC, w drugiej kolejności, później TIDAL, jest jeszcze COBUS we Francji. Z jakiegoś powodu mamy jeden Facebook i mamy jedno tylko GOOGLE i prawdopodobnie należy się spodziewać dalszych konsolidacji w przyszłości tych firm - tak przypuszczam. Nie potrzeba nam dziesięciu serwisów streamingowych, wystarczy jeden, dwa – prawdopodobnie to będzie ta tendencja.

Druga rzecz jest taka, że łatwo dostępne są nagrania w postaci jakości CD. Na przykład, TIDAL oferuje opcję, która się nazywa Hi-Fi. Jest po prostu nieskompresowana transmisja jakości CD. Jeżeli weźmiemy, na przykład, ten TIDAL, gdzie oni już dzisiaj oferują streaming CD, no to mówimy o przepustowości rzędu 1.2 Mb/s i to dzisiaj działa. Można się zalogować i w przypadku Ameryki, płacąc 20 USD, można mieć bibliotekę jakości CD i tak, jakby się miało te CD na półce - to mniej więcej to samo. Ponieważ MQA ma podobną przepustowość, to w zasadzie, w przypadku takiego TIDAL’a, wystarczy że zaczną streamować MQA tym samym kanałem, którym do tej pory przesyłali CD. Także  technicznie nie jest to żaden dla nich problem. Ale problemem jest znalezienie tych wszystkich masterów w jakości High Resolution, zwłaszcza starszej muzyki, które ktoś musi gdzieś wykopać, w tych wszystkich bibliotekach płyt, firm płytowych. Potem trzeba to przerobić to na MQA, zatwierdzić, wypuścić. 

Kiedy to wszystko się stanie?

No oczywiście to nie będzie tak, że to się zdarzy jednego dnia. Tę dużą bibliotekę płyt CD, High Resolution trzeba stworzyć i przerobić na format MQA. Prawdopodobnie będzie to wyglądało mniej więcej tak, że za jakieś parę miesięcy, któraś z tych firm - tutaj nie będą mówił może o szczegółach, kto ale, będziemy mieli pięćdziesiąt-sto płyt i zacznie się program pilotażowy. Będzie można wówczas tego spróbować. Później, jak ten program pójdzie dobrze i będzie zainteresowanie, to zaczną dodawać do tego katalogu kolejne nagrania. Są to kwestie negocjacji między serwisami a firmami płytowymi. Zwykle wszyscy chcą więcej pieniędzy za High Resolutnion i z tego co rozumiem, te licencje mogą być nawet dwa razy droższe niż licencje CD. No, prawdopodobnie to będzie wymagało, ze strony tych firm streamingowych jakichś tam negocjacji z firmami płytowymi, żeby te wszystkie mastery znaleźć i powoli budować tę kolekcję.  Czyli, mi się wydaje, że to raczej nie będzie tak, że tam, wszystkie nagrania, jakiekolwiek zostały zrobione będą natychmiast dostępne w tym formacie high resolution. Będzie jakiś taki przejściowy okres, gdzie jeżeli ktoś rzeczywiście jest fanatykiem High Resolution, będzie używał swojego dysku twardego i downloadów do tej swojej kolekcji i trochę będzie sobie słuchał ze streamingu, a powoli streaming zastąpi tę kolekcję w miarę upływu czasu jak oni to zbudują. 

Sławek Rybarczyk - Tech Support Specialist HEM Electronics Mytek Digital Europe oraz Marcin Hamerla - właściciel HEM Elektronics 

Czy teraz można posłuchać MQA? Są jakieś pliki, które są zapisane w tym formacie?

Tak, można posłuchać MQA. Jako format jest dostępny dzisiaj w postaci download. Tutaj głównie chodzi, żeby zaspokoić ciekawość, żeby zaoferować ludziom możliwość posłuchania jakości tego formatu. Zapraszam na stronę norweskiej formy 2L, która stworzyła taką downloadową stronę, którą oni nazywają "2L Test Bench”. Możemy tej samej, dobrze nagranej muzyki, która oryginalnie była nagrana w formacie DXD czyli PCM 352/24 bit, posłuchać w różnych innych formatach i  porównać Można wszystkie te formaty ściągnąć i jeżeli je wrzucimy do jakiegoś tam play’era na komputerze, możemy po prostu posłuchać tych wszystkich formatów i ocenić, jak nam się podoba MQA.

Ostatnie, bardzo krótkie pytanie: czy BROOKLYN będzie się rozwijał? Czy planujecie jakiekolwiek zmiany w najbliższym czasie w jego konstrukcji?

Drugim, ważnym funkcjonalnie elementem BROOKLYN DAC jest bardzo dobry phonostage. Zaprojektowaliśmy phono, opierając się o naszą wiedzę na temat wzmacniaczy mikrofonowych. Bardzo dobrze to wyszło, mieliśmy super pochwałę z różnych shoot out’ów. Jeden był taki shoot out w Connecticut, gdzie ten phono preamp który wbudowaliśmy tutaj, był porównany do czegoś za dwadzieścia tysięcy dolarów. Nie pamiętam dokładnie marki. Można przeczytać na ten temat w Internecie. Czyli, generalnie, jeżeli ktoś lubi winyl, to gwarantujemy, że jakość tego jest bardzo dobra.

Też bardzo polecam porównanie między tym samym nagraniem z płyty winylowej prz wkładce MM i MC oraz cyfrową wersją nagrania. To jest bardzo ciekawe porównanie, jeśli chodzi o dźwięk.

Jeszcze dwa słowa o wzmacniaczu słuchawkowym w BROOKLYN DAC: wzmacniacz jest zaprojektowany w ten sposób, że mamy do dyspozycji dwa gniazda słuchawkowe dla dwóch par słuchawek. Zamiast tego możemy użyć słuchawek zbalansowanych i oferujemy specjalny adapter, który pozwala na wykorzystanie tych dwóch jacków do sterowania słuchawkami zbalansowanymi - jeżeli ktoś ma taką potrzebę. Jeśli chodzi teraz o przyszłość tego DAC-a to dużym elementem funkcjonalności BROOKLYNA jest firmware. Firmware jest on update’owany przez USB, przy pomocy bardzo łatwej aplikacji, którą my nazywamy "Mytec Control Panel". Będziemy co pewien czas wypuszczać kolejną wersję firmware, będzie on dodawać różne funkcjonalności. Mówmy tutaj o różnych specjalnych funkcjach cyfrowych - na przykład: filtrach cyfrowych, także upsamplingu. Planujemy upsampling do DSD 256. Funkcje te będą dodawane wkrótce. Planujemy też rozszerzenie funkcjonalności USB o możliwość bardzo wysokich wartości częstotliwości próbkowania.  Obecnie jest to niemożliwe z Macintoshem i DSD 256 nie działa dzisiaj, ale to będzie wkrótce oferowane ze względu na format DoP.

MANHATTAN doczekał się swojej drugiej wersji. Obudowa dokładnie taka sama, zmienia się tylko software i niektóre dodane nowe funkcje.