Majówka 2016 i tubowe kolumny Blumenhofer w Q21

Pomyślałem, że zamiast pisać kolejną cukierkową relację z kolejnego udanego majówkowego spotkania w pabianickim salonie Q21, skupię się na opisaniu rzeczy dla mnie najciekawszej, a mianowicie na kolumnach niemieckiej marki Blumenhofer.

Audiofilska Majówka to cykliczna, odbywająca się od ośmiu lat impreza. Przypuszczam, że gdyby nie była ona sukcesem Jacek Lesień - właściciel Q21 nie wkładałby każdego roku tak wiele trudu, aby zorganizować tylko kolejne spotkanie. W tym roku, tak samo jak w poprzednim, wszystko przebiegało zgodnie z planem: do Pabianic przybyli miłośnicy sprzętu i muzyki, współpracujące firmy przekazały nagrody, które na koniec imprezy zabrali do domów ci, którzy mieli szczęście w losowaniu. W przerwach można było coś zjeść i napić się kawy. Nie licząc miejsca w salach odsłuchowych, właściwie niczego nie brakowało.

W górnej sali odsłuchowej oprócz elektroniki Audio Research i wzmacniaczy Fezz Audio  posłuchać można było niemieckich kolumn Blumenhofer, o których za chwilę. Poza tym przygotowano brytyjskie gramofony REGA oraz zestaw kolumnowy Armonia firmy Apertura.

Jeśli chodzi o kolumny Blumenhofer to w zasadzie możemy mówić o premierze tej marki w progach salonu Q21. Przy pokazach wzmacniacza Fezz Audio zazwyczaj towarzyszyły zestawy Pylon Audio, ale tym razem wybór padł na innego producenta, a ponieważ elektronika w obu zaproponowanych zestawach opierała się na wzmacniaczach lampowych, wybór kolumn tubowych wydawał się być uzasadniony. Z drugiej strony, przy mocach jakie oferują zarówno Fezz Audio Titania (45 Watt) jak i oba przygotowane wzmacniacze Audio Research (DS 450 to 450 Watt oraz VSi75 o mocy 75 Watt) powód ten traci nieco sens. 

Głośnik tubowy

Głośnik tubowy jest dość często używany w kolumnach hi-fi i hi-end. Spotkamy go także, a właściwie przede wszystkim, w zestawach profesjonalnych, które zobaczyć można na koncertowej estradzie. Jego liczne cechy predestynują go właśnie do tego typu zastosowań, ale dla uwielbiających utrudniać sobie życie konstruktorów hi-end jest on bardzo inspirującą koncepcją źródła dźwięku.

Tuby skonstruowane są w ten sposób, że dźwięk rozpraszany jest na zewnątrz poprzez rozszerzającą się tubę. Jej zakrzywienie oraz inne parametry opisujące jej kształt są zależne od jej projektu. Tuba jest rodzajem "wzmacniacza", który najprościej porównać do dłoni złożonych przy ustach, gdy chcemy wydać nieco głośniejszy okrzyk. W tubie głośnikowej dochodzi wzmocnienia, które zwiększa sprawność przekazywanej energii do powietrza - szacunkowo około 10 razy. Głośniki tubowe osiągają sprawność sięgającą 30%-40%. Czyli realnie osiągnięcie 90 dB nie jest dla nich żadnym wyzwaniem.

Dodatkowymi zmiennymi są konstrukcja membrany oraz konstrukcja układu elektro-magnetycznego.  Główne różnice w stosunku do typowego przetwornika zawierają się znacząco wyższą sprawnością oraz wąską lepiej kontrolowaną kierunkowością. Właśnie te cechy spowodowały upowszechnienie ich w zastosowaniach pro. Przy dużych, sięgających czasami wielu tysięcy wat mocach oraz systemach wyrównanych liniowo oba te parametry stają się niezwykle kluczowe. Mniej istotne są tu także zniekształcenia, które z kolei w domowym audio - szczególnie jeśli mamy na myśli kolumny - należą do wrogów numer 1. 

Składowymi głośnika tubowego są zasadniczo dwa elementy: driver oraz sama tuba. Driver to typowy przetwornik magnetoelektryczny, składający się z magnesu trwałego, poruszającej się w jego polu cewki oraz membrany z zawieszeniem. Kształt membrany jest zależny oczekiwanych parametrów. Częstymi są membrany w kształcie czaszy kulistej. Wykonane są one z aluminium, tworzywa sztucznego, papieru, fibry, kevlaru. Cewki nawijane są drutem okrągłym, czasami o przekroju kwadratu lub taśmą. W celu polepszenia chłodzenia i odprowadzania ciepła stosowane są cewki chłodzone cieczą. Pole magnetyczne wytwarzają magnesy trwałe, często neodymowe. Przedostatnim elementem jest stożkowy korektor fazy. 

Ostatnim elementem jest tuba. Jej geometria zasadniczo kształtuje działanie całego głośnika. Posiada ona liczne parametry takie jak wielkość wlotu czy profil. Bardzo istotnym elementem jest konstrukcja komory sprzęgającej powietrze.

Zależnie od konstrukcji tuby zmienia się pasmo przenoszenia, charakterystyka przenoszenia, kierunkowość, a także rozkład i poziom zniekształceń. Wadą głośnika tubowego są jego rozmiary. Niższym częstotliwościom odpowiadają  większe tuby, czasami dla najniższych częstotliwości stanowią one część architektury mieszkania. To ograniczenie spowodowało, że większość głośników tubowych odpowiedzialna jest za pasmo średnie i wysokie. Dla niskich częstotliwości stosowane są tuby zwinięte. Patrząc na geometrię tub podzielić je można na wykładnicze, stożkowe, paraboliczne i hiperboliczne. Najczęściej stosowane są wykładnicze, czasami stożkowe, bardzo rzadko hiperboliczne i prawie nigdy paraboliczne.

Wiele wskazuje na to, że konstrukcja tubowa w porównaniu ze zwykłym przetwornikiem elektrodynamicznym rodzi znacznie więcej problemów od. A jednak bardzo wielu producentów decyduje się na tego typu rozwiązanie i chętnie łączy oba przetworniki w ramach jednej konstrukcji. Wychodzi na to, że bilans jest jednak po stronie zysków. W dwudrożnych kolumnach Blumenhofer znajdziemy stosunkowo nieskomplikowaną zwrotnicę, szerokie pasmo przenoszenia oraz - w wyższych modelach - pochylone ścianki obudowy. Dodatkowo producent proponuje odłączany układ linearyzujący impedancję w miejscu podziału zwrotnicy. Spłaszcza on wykres impedancji w tym krytycznym zakresie. W podstawie znajdziemy śruby umożliwiające regulację wysokości kolumn. Zestawy Blumenhofer to konstrukcje bas-refleks z wylotem tunelu skierowanym ku podłodze.

Lokalizacja kolumny bliżej ściany wzmacnia wyższy zakres niskich częstotliwości. Ponieważ nie zawsze jest to pożądane, można niwelować ten efekt poprzez zmniejszenie wysokość kolumny względem podłogi. Zwiększająca się wówczas ilość najniższej składowej pasma, kosztem wyższego podzakresu basu.

Wylot nie ma postaci klasycznego okrągłego portu jaki znamy z podobnych konstrukcji. Jest to rozszerzający się w kierunku wyjścia tunel, który powoduje zmniejszenie prędkości powietrza przesuwającego się w kierunku jego wyjścia.

Thomas Blumenhofer właściciel firmy na rynku audio znany jest od roku 1977. Jego pierwszy projekt - kolumna Om - jest nadal produkowana. Firma Blumenhofer Acoustic choć znana nie jest bardzo popularna. Jej produkty można zobaczyć na wystawach audio. Zawsze są to produkty, które łaczy kilka cech i prawdopodobnie firma nie zrezygnuje z kontynuowania obranej drogi.

Po pierwsze Blumenhofer to wysokoskuteczne kolumny tubowe. Po drugie wszystkie konstrukcje tworzone są jako systemy dwudrożne. Ze swoją skutecznością powyżej 90 dB, zestawy dedykowane są do pracy ze wzmacniaczami lampowymi. W wyższych modelach zastosowano linearyzację impedancji zakresu basowego.

Blumenhofer Tempesta 20

Tempesta 20 to kolumny podłogowe, dedykowane między innymi do high-endowego kina domowego. Pochodząca z języka włoskiego nazwa oznacza burzę. Doskonale nadają się także do odtwarzania muzyki. Tempesta 20 to najwyższy model kolumn z tej serii. Skrzynki wykonano ze sklejki brzozowej o grubości 25 mm. Pasmo przenoszenia określono w zakresie 40Hz - 20kHz ± 2dB. Impedancja 8 Ohm, waga 27 kg.

Blumenhofer Tempesta 20 zaprezentowano w towarzystwie wzmacniacza Fezz Audio Titania oraz gramofonu REGA RP2. Nad równowagą zasilania czuwał kondycjoner GigaWatt PC-3 EVO SE.  

Jako przetworniki pracują tu: driver 1" z tytanową membraną oraz papierowy przetwornik 20" o strukturze dwumembranowej P2F, wykonany w zakładach ATE w Ulm, w Niemczech. Z tyłu znajdziemy telurowo-miedziane porty przystosowane do połączeń typu bi-wiring.   

Blumenhofer Genuin FS3 mkII

Drugi z zestawów to nieco wyższy model pochodzący z serii Genuin. Dwudrożna konstrukcja składa się ze skrzynki wykonanej z 18 mm kompozytu drzewnego. Jako przetworniki pracują tu driver 1" z membraną wykonaną z Mylaru oraz papierowy przetwornik 10". Z tyłu znajdziemy telurowo-miedziane porty przystosowane do połączeń typu bi-wiring. Kolumna posiada przełącznik linearyzujący pasmo niskich częstotliwości. Pasmo przenoszenia określono w zakresie 40Hz - 20kHz ± 2dB. Impedancja 8 Ohm, waga 25 kg.

Blumenhofer Genuin FS3 mkII grały z elektroniką Audio Research:
   - Stereofoniczna końcówka mocy Audio Research DS 450
   - Przedwzmacniacz Reference 5 SE
   - Odtwarzacz CD 6
 Nad równowagą zasilania czuwał kondycjoner GigaWatt PC-3 EVO SE.  

INFOAUDIO.PL dziękuje salonowi Q21 za zaproszenie