DENON: PerL PRO - proces kalibracji

Część 2 

Niniejszy tekst jest uzupełnieniem recenzji słuchawek DENON PERL PRO / PERL i koncentruje się na samym procesie kalibracji oraz funkcjonalności aplikacji im towarzyszącej, dlatego sugeruję rozpocząć lekturę od części 1: DENON: PerL PRO - słuchawki z kalibracją!

Tak wyglądał mój ekran główny po procesie kalibracji w trybie dźwięku spersonalizowanego + przestrzennego + bas bez podbicia / a tak między nami mówiąc to pozytywnie zaskoczył mnie obraz mojego słuchu, poza lekką nadwrażliwością na bas to wszystko w normie — całkiem spoko jak na recenzenta w średnim wieku

Intencją wykresu jest orientacyjne wskazanie, które częstotliwości muszą zostać wzmocnione lub osłabione, by przywrócić równowagę tonalną / pomiar trwający ok. minuty składa się z kilku powtórzeń sygnałów testowych reprezentuje okrąg, gdzie wszystko na zewnątrz oznacza, że jesteśmy nadwrażliwi na dane pasmo, co wewnątrz to nasze „niedobory” wymagające delikatnego podbicia. Mniej więcej w okolicach godziny 12 zaczyna się dół pasma i zgodnie z ruchem wskazówek zegara rośnie / same kolory na wykresie nie mają znaczenia

Po wyjęciu z pudełka DENON PERL Pro / PERL zachowują się jak każde zwykłe słuchawki bezprzewodowe — oczekują sparowania z jakimś nadajnikiem Bluetooth. 

Instalujemy na smartfonie / tablecie aplikację DENON HEADPHONES (iOS / Android). QR kod do aplikacji na grafice powyżej. Wersji na komputery nie ma, ale nie stanowi to żadnego problemu np. dla użytkowników laptopów, gdyż słuchawki zapamiętują ostatnio wygraną kalibrację do pamięci i stosują ją nawet podczas oglądania telewizji.

Aplikacja jest całkowicie spolonizowana co ułatwia proces / możemy, a wręcz powinniśmy stworzyć odrębne profile (trzy do dyspozycji) przy zmianie końcówek z sylikonów na pianki lub dla innego członka rodziny, o ile zamierzamy współdzielić z kimś słuchawki

Zaczynamy od założenia konta, podania adresu email i oczekiwania na indywidualny kod dostępu — u mnie trwało to nieznośnie długo, więc kliknąłem kilkukrotnie w POCZĄTEK, a potem przyszło kilka kodów naraz :)

Podajemy wiek i proces pomiarowy rusza zaczynając od dźwięków głośnych po ciche. System orientuje się jaka jest aktualna kondycja naszego słuchu, który z wiekiem zwykle w naturalny sposób słabnie poczynając od najwyższych częstotliwości. 

Szczelność dopasowania ma kluczowe znaczenie dla pracy ANC, czyli automatycznego tłumienia hałasu,
oraz prawidłowości pomiaru

Nie wiemy jak działa algorytm i co jest wyświetlane jako realny pomiar, a co jest jedynie animacją ilustrującą, że coś się dzieje w tle, natomiast to, co było wyświetlane na szarym okręgu w czasie pomiaru mocno odbiegło od podsumowania. Sugeruję więc nie wpadać w panikę na widok dużych odstępstw od normy — normą jest krawędź okręgu.
Jakimś wyjaśnieniem tej rozbieżności może być fakt, że nasz słuch nie działa liniowo i niektóre częstotliwości mierzone mają naturalne prawo być niższe. W czasie tysięcy lat ewolucji uwrażliwiliśmy się tylko na niektóre zakresy — kto nie potrafił usłyszeć szelestu poruszonych liści i kierunku skąd dobiegł trzask gałązki tego zjadał tygrys i jego geny wypadały z puli.

Tak więc nasz słuch nie pracuje jednakowo we wszystkich zakresach, za to przedstawienie graficzne musiało być łatwe do ogarnięcia dla przeciętnego „wyborcy”, więc wymyślono umowny okrąg, gdzie im bliżej krawędzi, tym lepiej. 

Kalibracja 

Słuchawki odtwarzają serię tonów testowych o wysokiej amplitudzie i mierzą odpowiedź ucha zewnętrznego wynikającą z kształtu kanału

Teraz zaczyna się magia... sygnały pobudzają błonę bębenkową, ta młoteczek i kowadełko, a płyn znajdujący się w ślimaku ucha środkowego zaczyna poruszać maleńkie włoski w nim zanurzone, które są połączone z nerwem słuchowym i ten ruch wytwarza „chlupotanie”, czyli własny sygnał akustyczny, który częściowo powraca poprzez błonę do kanału słuchowego, a tam ultraczułe mikrofony wbudowane wewnątrz słuchawki potrafią go wyłapać i zmierzyć

A teraz zaczyna się matematyka… z różnicy obu sygnałów system może „zorientować się”, przy jakim poziomie głośności konkretna częstotliwość przestaje pobudzać nerw słuchowy. Innymi słowy mówiąc, gdy w odpowiedzi na któryś sygnał / ciąg sygnałów w uchu wewnętrznym zapada cisza, to oznacza, że znalazł / znalazły się one poniżej progu NASZEJ słyszalności — genialne prawda? 

I tak oto powstają obrazy niezbędnej korekty dla każdego z uszu z osobna

Obstawiam, że system pomiarowy MASIMO AAT bliski jest perfekcji, gdyż pierwotnie powstał on dla potrzeb medycyny — jest więc zautomatyzowany i daje stabilne, powtarzalne wyniki, o ile zachowamy pewne standardy podczas pomiarów: 

1. Mikrofony pomiarowe są baaaardzo czułe, wykonujmy więc kalibrację w bardzo cichym pomieszczeniu albo wręcz w nocy (samochód za oknem / bulgotanie wody w akwarium / szum komputerowego wentylatora, mogą wpłynąć na wyniki pomiaru)
2. Drzwi i okna pozamykane (natomiast po kalibracji słuchawek można używać w dowolnych miejscach) 
3. Słuchawki muszą być szczelnie dopasowane do uszu, stabilnie, ale i wygodnie w nich tkwić (dopiero wtedy zaczynamy pomiary)
4. Gdy pojawia się komenda „Odsunąć ręce od słuchawek”, to odsuwamy i siedzimy w bezruchu przez te kilkadziesiąt sekund (nie stoimy / nie leżymy)
5. Jeśli byliśmy w ruchu, to przed samym pomiarem warto chwilę posiedzieć (żeby tętno i oddech się wyrównały)
6. W czasie pomiaru nie kręcimy głową / nie przełykamy śliny / nie ruszamy szczęką / najlepiej spokojnie oddychać przez uchylone usta
7. Jeśli coś nam nie wyjdzie, warto zacząć od nowa
8. Zmieniając sylikony na pianki robimy osobną kalibrację (pomiędzy kalibracjami możemy się przełączać)

Po wszystkim odtwarzany jest utwór pt. Sasza (dlaczego akurat Szasza? wsparcie dla Ukrainy, czy ukłon w stronę Ruskich?) / teraz można sobie poprzełączać by uchwycić co się zmienia — nawet w przypadku tak relatywnie niewielkiej korekty jak u mnie efekt był spektakularnie pozytywny, a „nowy” dźwięk okazał się bardzo komfortowy (same słuchawki też są wygodne) / w kolejnym kroku niezależnie od samej korekty ustawiamy odpowiadający nam poziom basu — fani rapu czy elektroniki będą zachwyceni dostępnym zakresem regulacji
(kliknij)

Konfiguracja pod siebie

Aplikacja daje bardzo szerokie pole do zmieniania ustawień indywidualnych jak chociażby możliwość przypisania po 4 różne funkcje puknięć w każdą ze słuchawek, co daje aż 8 dostępnych działań z listy 15 — tak szerokiego zakresu ustawień do tej pory nie spotkałem. 
Tuż po wyjęciu z pudełka głośność daje się regulować tylko za pomocą źródła (smartfon / tablet / laptop), ale jak się okazuje, można ją sobie wybrać z listy. Jeden woli mieć regulację w słuchawkach, a drugi lubi skakać po utworach — no i jak nie polubić DENON'a za danie nam tak szerokiego wyboru, a do tego wszystko po polsku.

Tu też włączamy / wyłączamy Multipoint, czyli dostęp do dwóch różnych urządzeń, oraz Przejęcie muzyki — jest to o tyle ciekawa funkcja, że „Przejęcie” może następować automatycznie i bez kończenia utworu na urządzenie, na którym uruchomiono jakiekolwiek odtwarzanie. Producent przewidział również sytuację odwrotną, gdy przykładowo słuchamy podcastu i nie chcemy go sobie przerywać, a w tym czasie na komputerze ustawiamy sobie na YouTube kolejkę filmów na wieczór i nie chcemy by słuchawki nam się przypadkowo przełączyły. Mamy więc albo manualną, albo automatyczną „skrzynię biegów” w tym samym urządzeniu.  

Dźwięk przestrzenny — to jest coś, co już od dawna powinno być standardem, ponieważ dźwięk ze swej natury był, jest i będzie przestrzenny, a stereo to nic innego jak takie trochę lepsze mono, wymyślone w czasach gdy technologia na nic więcej nie pozwalała. 3D można włączyć na stronie głównej, poprzez kliknięcie znaczka na dole po prawej lub w menu. 

Ogranicznik głośności UE — Unia Europejska sugeruje, by celem prewencyjnej ochrony słuchu nie przesadzać z głośnością. Włączenie tego ogranicznika zabezpieczy nas przed przypadkowym narażeniem się na zbyt wysoki hałas, gdy za mocno podkręcimy volume. Nie miałem odwagi sprawdzić co by się stało, ale mam nadzieję, że to działa, gdy przypadkowo wyłączymy ANC w głośnym miejscu, ponieważ wtedy zaczynają pracować mikrofony, żebyśmy lepiej rozumieli co do nas ludzie mówią... 

Kolejna przydatna funkcja to Tryb wysokiego wzmocnienia — podciągający wszystko o 6 dB — bardzo pomaga np. podczas odsłuchiwania cicho nagranych wykładów. Trzeba jednak pamiętać, by w porę go wyłączać, gdyż przypadkowe przeskoczenie na sygnał o normalnej głośności mocno da po uszach.

Ponieważ przed chwilą znajomy się dopytywał, więc jeszcze raz to powtórzę dla jasności — posiadacze iPhone / iPad nie skorzystają z dobrodziejstwa bezstratnej transmisji aptX Lossless z winy Apple, który najprawdopodobniej uznał, że robi tak zajefajne produkty, że ich klientom lepszego dźwięku bezprzewodowego nie potrzeba. 
APPLE ma wiele znakomitych rozwiązań w swoim sprzęcie i jednocześnie uparcie hoduje kilka cegieł... aż trudno uwierzyć, że im uszy ze wstydu nie płoną?

Pracując nad algorytmami w MASIMO musiano przyjąć cechy typowe dla różnych grup wiekowych. Istnieją jednak szczęśliwcy, którzy podobnie jak ja nie tracą wrażliwości na wysokie tony w przeciwieństwie do statystycznej populacji (lub przez lata wyrobili w sobie własny audiofilski smak muzyczny) i może się wtedy okazać, że słuchawki generują ciut za dużo góry. Jest na to prosty sposób — najlepiej nieco zaniżyć swój faktyczny wiek, by obniżyć wpływ danych statystycznych na profil indywidualny — mówimy tu a drobnych korektach „do smaku” — czyli czymś, czego inne słuchawki kompletnie nie oferują. 

Kilka z dostępnych ustawień w aplikacji — (1) funkcje już przypisane przyciskom / (2) funkcje dostępne z podziałem na zalecane dla lewej i prawej słuchawki / (3) inne funkcje

Aż trudno uwierzyć, że to wszystko mieści się w tak malutkim korpusiku

Nie wszyscy mieli farta urodzić się z audiofilskim słuchem i ich profile mogą wyglądać jak te pokazane na grafice, ale dzięki nowym słuchawkom DENON PERL Pro / PERL dane im będzie usłyszeć muzykę na nowo i to bogatszą o wiele szczegółów

Niech mi wolno będzie na koniec puścić nieco wodze fantazji… 
A gdyby coś podobnego zrobić z kolumnami?

Akustyczna kalibracja pomieszczenia w kinie domowym to coś zupełnie innego niż to, co oferują słuchawki — tam chodzi o idealne dopasowanie czasowe, by dźwięki docierały do nas z właściwych kierunków i byśmy ulegali złudzeniu uczestniczenia w akcji filmu, natomiast słuchawki to selektywne wpływanie na samo brzmienie. 

Gdyby dane zebrane przez słuchawki DENON'a, można było wgrać do wzmacniacza DENON'a?

W ten sposób można byłoby wpłynąć na brzmienie kolumn. Owszem, nie wszyscy domownicy mogliby jednocześnie z tego dobrodziejstwa korzystać, ale przecież nie w każdym domu rodzina wspólnie zasiada do słuchania płyt :)
Niech ta jedna osoba, która w danej chwili słucha ma lepiej. 

Gdy proszę Alexę by coś zagrała, to ona rozpoznaje mnie po głosie i proponuje inny zestaw utworów niż córce, a skoro tak, to równie dobrze do poszczególnych domowników można by przypisać ich profile. Wystarczyłoby potraktować słuchawki jako istniejące już narzędzie pomiarowe i wgrać wyniki do wzmacniacza...
Czyż taki świat nie brzmiałby lepiej? ♥

Zakładając, że ta pani ma od dawna aż tak duże niedobory w słuchu, to dla niej PERL Pro będą tym samym czym są okulary dla osoby z dużą wadą wzroku — usłyszy / zobaczy wszystko na nowo